Bu test, özelilkle stafilokoklarda bulunan ve kan plazmasını pıhtılaştıran koagulase enzimini (stafilokoagulase) ortaya koyma, patojenik olanlarla nonpatojenik olanları ayırmak amacı ile yapılır. Patojenik olan S. aureus pozitif reaksiyon vermesine karşın S. epidermidis ve S. saprophyticus negatif reaksiyon gösterir. Aslında koagulase'nin patojenite ile ilişkisi de tam olarak aydınlatılmamıştır.

Protein karakterinde, ekstrasellüler, ısıya dayanıklı (60 °C ve 30 dakika) olan koagulase DNA'yı da ayrıştırdığı için bir deoksiribonüklease (DN'ase) karakteri taşır. Pıhtılaşmanın normal mekanizması kısaca yanda gösterildiği gibidir.

Bazı araştırmacılar, koagulase enzimini, normal plasma faktörü ile reaksiyon vererek trombin benzeri subtansı oluşturan ve protrombin benzeri bir madde olduğunu da bildirmişlerdir. Bu madde sonradan fibrinojen'i aktive ederek fibrin haline dönüştürür. Stafilokoklar dışında bazı mikroorganizmalar da koagulasyon meydana getirebildikleri saptanmıştır. Ancak buradaki reaksiyon enzimatik olmayıp, plasma antikoagulatanın tahrip olması etkisinin ortadan kalkmasıyla meydana gelir. Koagulase enziminin fazla olması reaksiyonun daha çabuk ve belirgin olarak meydana gelmesine neden olur. Stafilokoklarda koagulase aktivitesinin, bu etkenlerinin oluşturduğu diğer toksik substanslarla bir bağlantısı olmadığı bildirilmiştir.

Materyal

1) Steril taze insan veya tavşan plasması (heparinli veya fibrinojen)
2) Taze ve saf stafilokok sıvı veya katı ortamdaki kültürü
3) Koagulase pozitif (S. aureus) ve negatif (S. epidermidis) suşlarının taze kültürleri (kontrol mikroorganizmalar)

Metot

1. Tüpte test: Temiz bir tüpe (13 x 100 mm) 0.5 ml kadar plasma konur. Üzerine aynı miktar S. aureus kültürlerinden damlatılır ve homojenize edilir. Sıvı kültür yerine, katı besi yerinden alınmış bir-iki saf koloni de, plasma içinde homojen bir suspansiyon yapılabilir. Eğer elde yeterince plasma varsa, bu amaç için iki ayrı tüp kullanılabilir.Tüpler 37 °C de su banyosunda 1-3-6 saat tutulur ve her saat gözle kontrol edilirler.Tüpler çok hafifçe eğilerek koagulasyon durumu belirlenir.2. Lamda test: Temiz bir lam üzerine bir damla steril fizyolojik su (veya distile su) konur. Buna taze sıvı stafilokok kültüründen bir damla ilave edilir veya agardan bir-iki koloni alınarak sıvı ile bir suspansiyon yapılır. Sonra bunun üzerine bir damla steril taze plasma konur ve homojenize edilir. Reaksiyon 3-5 saniye içinde okunabilir. Şüpheli durumlarda sonucu almak için 2-3 dakika kadar beklenebilir.

Değerlendirme

1. Tüp testinde: Tüp içinde bulunan plasmanın tam pıhtılaşması (fibrin oluşumu) pozitif reaksiyon olarak değerlendirilir. Eğer fibrin oluşumu tam değilse (kısmi koagulasyon) 24 saat 35° - 37° C de tekrar bekletilmelidir. Hiçbir pıhtılaşma yoksa, suspansiyon ilk baştaki gibi homojen ise, negatif reaksiyon olarak kabul edilir. Gerekirse, 24 saat yeniden inkubasyona bırakılabilir. Değerlendirme kontrollerle karşılaştırılarak yapılır.
2. Lam testinde: Lam üzerinde 3-5 saniye içinde oluşan kümeleşme pozitif reaksiyon olarak kabul edilir. Bu süreden sonra bir dakikaya kadar olan kümeleşmeler geç reaksiyon olarak değerlendirilir. Bir dakikadan sonraki reaksiyonlar şüpheli ve hiçbir değişiklik yoksa negatif olarak dikkate alınır. Şüpheli ve geç reaksiyon hallerinde tüp testi ile duruma kesinlik kazandırılır.

Dikkat edilecek noktalar

1) Testte eski ve zayıf üreyen kültürler kullanılmamalıdır, geç ve şüpheli reaksiyonlar görülebilir.
2) Kanın sitratlı alınmaması daha uygundur. Bunun yerine heparin tercih edilmelidir.
3) Kullanılacak plasma taze olmalı ve filtrasyona tabi tutulmamalıdır.
4) Tüp veya lâmlar hiçbir zaman kuvvetlice çalkalanmamalı ve sallanmamalıdırlar. Hafifçe eğilerek reaksiyon gözlenir. Aksi halde pıhtı parçalanır şüpheli veya negatif
reaksiyon meydana gelir ve pıhtı oluşmaz.
5) Lam testinde, fizyolojik su (veya distile su) ile kültür homojen olarak karıştırıldıktan sonra, yalancı granulasyon (otoaglutinasyon, pseudokoagulasyon'un) olup olmadığına dikkat edilir. Eğer, otoaglutinasyon yoksa teste devam edilir.
6) Bazı araştırıcılar plasmayı ve bakteri kültürünü 1/2 - 1/5 oranlarında sulandırmayı tavsiye etmektedirler. Ancak bu konuda tam bir görüş birliği yoktur. Her iki komponentte eşit miktarlarda reaksiyona konulmalıdır.
7) Plasma soğuk olarak kullanılmamalıdır. Oda sıcaklığında olmalıdır.