Bu grupta bulunan antibiyotikler bakteriyel hücre duvarı
peptidoglikanın polisakkarid zincirlerinin kros bağlanmasında rolü olan
transpeptidasyon enzimlerini inhibe ederek hücre duvarı sentezini önlerler. Bu tür
ilaçlar, önceden sentezlenmiş canlı mikropların hücre duvarlarına etkilemezler.
Bunların sidal etkileri yanı sıra inhibitör etkileri de vardır.
Hücre duvarı sentezine mani olan antibiyotiklerden en fazla
kullanılanları arasında: Penicillin, Ampicillin, Carbenicillin, Methicillin, Oxacillin,
Cephalosporin, Vancomycin, Bacitracin vardır.
Penicillin: Penicillium notatum ve P. crysegenum tarafından sentezlenen doğal bir antibiyotik olan Penicillinin
toksisitesi çok zayıf olduğundan geniş bir kullanım alanı vardır. Mikroorganizmalar
tarafından kolayca ayrıştırıldığından, temel yapısı 6-aminopenicillanic acid
kalmak üzere bundaki amino grubuna yan zincirler ilave edilerek semi sentetik ve daha
dayanıklı derivatlar üretilmiştir. Penisilinin
esas aktivitesini yapısında bulunan b -lactam halkası
oluşturur. Penisiline dirençli mikroorganizmaların çoğu b
-lactam halkasındaki bağları ayrıştıran enzimler (b
-laktamase) sentezleyerek, penisilinin etkinliğini bozarlar. Penisilinin, hücre duvarı
olmayan mycoplasmalara tesiri yoktur. Antibiyotik, daha ziyade, Gram pozitifler üzerine
etki yaparak protoplast oluşumuna yol açar. Bu protoplastlar da uzun süre ortamda
kalamaz ve hemen parçalanırlar. Böylece hücreler lize olurlar. Penisilin Gram negatif mikroorganizmalara etkisi zayıftır.
Cephalosporin: Bu antibiyotik, Cephalosporium acremonium türü mantarlardan elde edilir ve yapısında da b -lactam halkası vardır. Orijinal antibiyotik kimyasal olarak
modifiye edilerek, değişik sefalosporin antibiyotikler (3. generasyon) elde edilmiş ve
pratikte de kullanılmaktadır. İlk generasyon antibiyotikler daha ziyade Gram
pozitiflere, 2. generasyon ise hem bazı Gram pozitif ve hem de Gram negatiflere ve 3.
generasyon antibiyotiklerde daha ziyade Gram negatif olmak üzere Gram pozitiflere etkilidir. Hücre duvarı sentezine mani
olan ve sidal etki gösteren sefalosporin, Gram pozitif ve Gram negatif mikroorganizma
infeksiyonlarında kullanılır. Ayrıca, penisilin alerjisi olanlarda da tercih edilir.
Ekseri sefalosporinler (cephalothin, cefoxitin,
cefriaxone, cefoperazone) parenteral kullanılır. İlaç, aynı zamanda b -lactamase enzimine direnç gösterir. Ancak, bazı
mikroorganizmaların sentezledikleri cephalosporinase, antibiyotiği ayrıştırarak
direnç kazanırlar.
Bacitracin: B. subtilis tarafından
sentezlenen bacitracin peptid antibiyotiklerden olup bakterilerde peptidoglikan sentezine
mani olur. Ancak, bunun etkinliği diğer antibiyotiklerden farklıdır. Bu ilaç, hücre
duvarı için prekürsör taşıyan lipidlerin fonksiyonunu bozar. Gram pozitiflere
etkili olan basitrasin sidal bir aktivite gösterir.
Vancomycin: Streptomyces orientalis
tarafından sentezlenen vancomycin, peptidoglikan molekülünün peptid formasyonuna mani
olur. Gram pozitiflere etkilidir.
Cycloserine: Streptomyces orchidaceus türlerince oluşturulan cycloserine, alanin'e benzer bir yapıya
sahiptir ve hücre duvarı sentezine mani olur. Alanin üretimini önleyerek bu maddenin
peptidoglikanın interpeptid köprülerinin yapısına girmesine mani olur.
Griseofulvin: Antifungal aktiviteye
sahiptir. Bu madde hakkındaki gerekli bilgiler antifungal antibiyotikler bahsinde
verilmiştir.