Papovaviridae | İnsanlarda tümörleri uyaran ve bazı hayvanlarda kansere neden olan, 40-57 nm büyüklükte, çift iplikli DNA içeren, kılıfsız, ikozahedral şekilli bir virüs familyası. |
Paraliz | Felç. Sinirdeki harabiyet nedeniyle ait olduğu kas veya kasların görev yapamama hali. |
Paramyxoviridae | Hayvanlarda bazı hastalıklara neden olan, 150-300 nm büyüklüğünde tek iplikli RNA içeren, kılıflı, kılıf üzeri çıkıntılar taşıyan bir virüs familyası. |
Parazit | Asalak. Canlı bir konakçı üzerinde yaşayarak ondan beslenen organizma. Obligat parazitler her zaman bir canlı konakçıda bulunmak zorundadır. Saprofitin tersi. Ayrıca bakınız; saprofit. |
Parvoviridae | Embriyo ölümleri ve gastroenteritis hastalığına neden olan, küçük, 18-25 nm çapında, tek iplikli DNA içeren, kılıfsız, ikozahedral şekilli bir virüs familyası. |
Pastörizasyon | Basınç altında olmadan (normal atmosfer basıncında) yapılan ve dolayısı ile suyun kaynama sıcaklığı olan 100 C altında yapılan ısıl işlem uygulaması. Bu işlem ile sporlu bakteriler dışındaki mikroorganizmaların öldürülmesi esas alınır. İçme sütü ve meyve suyu pastörize edilmekle beraber, meyve suyunda yüksek asitlik nedeni ile öldürücü etki daha fazla olur. |
Patojen | Hastalık yapan herhangi bir mikroorganizma. |
Patulin | Penicillium, Aspergillus ve Byssochlamys cinslerine giren küfler tarafından oluşturulan toksin. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
PCR | Polimeraz zincir reaksiyonu. DNA 'nın istenilen bir parçasının in vitro koşullarda primer denilen 15-20 nükleotitlik bir oligonükleotit dizisi kullanılarak, sıcaklığa dayanıklı enzim yardımı ile çoğaltılması. DNA önce iki ipliğe ayrılır ve primerle birleştirilir, bu işlemin defalarca tekrarı ile istenilen genlerin milyonlarca kopyası yapılır. |
Pektinaz | Pektin parçalayan enzim |
Pektolitik | Pektinleri parçalama yeteneğinde olan. Pektinaz enzimi içeren mikroorganizma. |
Penicillium | Yaygın bir küf (mantar) cinsi. |
Penisilikasit | Çok sayıda Penicillium ve Aspergillus türü tarafından oluşturulan küf metaboliti. Ayrıntılı bilgi için tıklayın |
Penisilin | Penicillium notatum adlı küf tarafından üretilen ve bakteri hücre duvarının sentezini engelleyen bir antibiyotik. |
Petri Kutusu | İçerisinde besiyeri olan, bakteri, fungus gibi canlıları üretmekte kullanılan düz, yuvarlak, kapaklı cam ya da plastik kap. |
Petroff - Hauser Lamı | Bakterilerin mikroskobik sayımında kullanılan özel bir lam. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
Pigment | Renk maddesi. |
Pikornavirüslar | İnsanlarda soğuk algınlığı ve hepatit A gibi hastalıklara neden olan, 28-30 nm çapında, tek iplikli RNA içeren, küçük, kılıfsız, ikozahedral kapsidli, bir virüs familyası. |
Pilus | Bakterinin zemine veya besin maddesine yapışmasını sağlayan ya da konjugasyon esnasında DNA aktarımını sağlayan iplik şeklinde uzantıları. |
Pinositoz | Sıvının, sıvı yutucu hücre (Pinosit) tarafından kendi içine alınması. Endositozla küçük ya da sıvı partiküllerin hücre içine alınması olayı. |
Piyojen | İltihaplı enfeksiyon yapan. |
Plak | Birkaç virüs üreme devresi sonunda bitişik hücrelerin ölmesi veya erimesiyle hücre tabakasında meydana gelen yuvarlak ve açık renkli bölgeler. |
Plak Oluşturan Birim | Bir materyalde katı besiyeri kullanılarak faj (bakteriyofaj ; virüs) sayımı yapılırken kullanılan deyim. Böylece sayımı yapılan materyalde sayım yapılan ortamda toplam faj sayısı değil, bunlar arasında sadece gelişerek plak oluşturanların sayıldığı belirtilmiş olur. Kısaca pob/ml ya da pob/g olarak gösterilir. Türkçe kaynaklarda bu deyimin İngilizce'si olan Plague Forming Unit 'in kısaltması olan pfu 'ya da rastlanmaktadır. |
Pleomorfik | Farklı morfolojik şekillerde olabilen. |
Pleomorfizm | Yaşam döngülerinde en az iki ya da daha fazla form gösteren mikroorganizmalar. Bir dermatofitin konidi oluşturmasının durmasını tanımlamak için de kullanılır. |
Pneuomokok | Üst yolunum yollarında hastalık yapan bir bakteri. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
Pnömokok | Lanset veya mum alevi şeklinde diplokok.İnsanda ve diğer memelilerde zatürre hastalığına yol açan bakteri. |
Polar Flagella | Hücrenin bir ucundan çıkan tek ya da demet halinde flagella. |
Polihedral Virüsler | Kapsitleri düzenli 12 köşeli, 20 üçgen düzlemli, ikozahedral şeklinde, bakterilerde, çoğu bitki ve hayvanlarda görülen virüsler; adenovirüs, poliovirüs gibi. Polihedral virüsler. |
Popülasyon | Kantitatif karakterler gibi bazı değişkenlerin ölçülmesi için örneklerin alındığı çok sayıda bireylerden oluşan grup. Belirli bir bölgede yaşayan bir türün bireyleri. |
Poxviridae | Bazı hastalıklara neden olan, oldukça büyük, 200-300 nm çapında kompleks, tuğla şeklinde, çift iplikli DNA içeren kılıflı bir virüs familyası. |
Prevalans | Toplumda aynı süre içinde belli bir hastalığa tutulanların sayısı. |
Profaj (1) | DNA'sı konakçı bakterinin DNA'sıyla kaynaşıp kopyalanan enfeksiyon yapmayan,kararlı provirüs formu. |
Profaj (2) | Bazı durumlarda konakçı DNA'sıyla kaynaşmayan faj DNA'sı |
Prokaryot | Bakteri ve virüslerde olduğu gibi gerçek bir çekirdeğe sahip olmayan organizmalar. |
Proteaz | Protein parçalayan enzim |
Protein Miktarı Tayini ile Sayım | Standarda dayalı indirek bir sayım yöntemi. Ayrıntılı bilgi için tıklayın. |
Proteolitik | Proteinleri parçalama yeteneğinde olan. Proteaz enzimi içeren mikroorganizma. |
Protist | Protista üyesi mikroorganizma. |
Protista | Tüm mikroorganizmaları içine alan alem. Daha sonar prokaryot ve ökaryot olanlar farklı alemlere ayrılmıştır. |
Protoplast | Hücre duvarı tümüyle uzaklaştırılmış bakteri hücresi. |
Protozoa | Tek hücreli, heterojenik bir mikroorganizma grubudur. Bazıları hayvan, bazıları da bitki hücresine benzerlik gösterirler. |
Provirüs | Konak hücre kromozomuna entegre olabilen virüs DNA'sı. Dölden döle bulaşıcı virüs meydana getirmeden taşınır. |
PSI | Pound square inch. pound/ inch kare olarak basıncı gösterir. Standart otoklavlamada kullanılan sıcaklık değeri 121 C 'da basınç 15 psi 'dir. |
Psikrofil | Serin (15 C altında) sıcaklıkları seven ve bu sıcaklıklarda optimum gelişen. Bazı mikrokoklar tipik psikrofil karakterli bakterilerdir. Psikrofil mikroorganizmalar ile ilgili çalışmalarda inkübasyon sıcaklığı genel olarak +7 C 'dır. Ayrıca bakınız ; mezofil, termofil, ekstrem termofil, termolabil, termostabil, psikrotrof, termodurik. |
Psikrotrof | Aslen mezofil karakterli olduğu halde psikrofil sınırlarında da gelişebilen, soğuğa dayanıklı, psikrotolerant. Yersinia enterocolitica ve Listeria monocytogenes tipik psikrotrof bakterilerdir. Ayrıca bakınız ; psikrofil, mezofil, termofil, ekstrem termofil, termolabil, termostabil, termodurik |
Psöydopodya | Amipsi hareketi sağlamak üzere hücrede oluşturulan geçici çıkıntı, yalancı ayak. |