P / 

Papovaviridae

İnsanlarda tümörleri uyaran ve bazı hayvanlarda kansere neden olan, 40-57 nm büyüklükte, çift iplikli DNA içeren, kılıfsız, ikozahedral şekilli bir virüs familyası.

Paraliz Felç. Sinirdeki harabiyet nedeniyle ait olduğu kas veya kasların görev yapamama hali.

Paramyxoviridae

Hayvanlarda bazı hastalıklara neden olan, 150-300 nm büyüklüğünde tek iplikli RNA içeren, kılıflı, kılıf üzeri çıkıntılar taşıyan bir virüs familyası.

Parazit Asalak. Canlı bir konakçı üzerinde yaşayarak ondan beslenen organizma. Obligat parazitler her zaman bir canlı konakçıda bulunmak zorundadır. Saprofitin tersi. Ayrıca bakınız; saprofit.

Parvoviridae

Embriyo ölümleri ve gastroenteritis hastalığına neden olan, küçük, 18-25 nm çapında, tek iplikli DNA içeren, kılıfsız, ikozahedral şekilli bir virüs familyası.

Pastörizasyon Basınç altında olmadan (normal atmosfer basıncında) yapılan ve dolayısı ile suyun kaynama sıcaklığı olan 100 C altında yapılan ısıl işlem uygulaması. Bu işlem ile sporlu bakteriler dışındaki mikroorganizmaların öldürülmesi esas alınır. İçme sütü ve meyve suyu pastörize edilmekle beraber, meyve suyunda yüksek asitlik nedeni ile öldürücü etki daha fazla olur.

Patojen

Hastalık yapan herhangi bir mikroorganizma.

Patulin

Penicillium, Aspergillus ve Byssochlamys cinslerine giren küfler tarafından oluşturulan toksin. Ayrıntılı bilgi için tıklayın.

PCR Polimeraz zincir reaksiyonu. DNA 'nın istenilen bir parçasının in vitro koşullarda primer denilen 15-20 nükleotitlik bir oligonükleotit dizisi kullanılarak, sıcaklığa dayanıklı enzim yardımı ile çoğaltılması. DNA önce iki ipliğe ayrılır ve primerle birleştirilir, bu işlemin defalarca tekrarı ile  istenilen genlerin milyonlarca kopyası yapılır.

Pektinaz  

Pektin parçalayan enzim

Pektolitik

Pektinleri parçalama yeteneğinde olan. Pektinaz enzimi içeren mikroorganizma.

Penicillium

Yaygın bir küf (mantar) cinsi.

Penisilikasit

Çok sayıda Penicillium ve Aspergillus türü tarafından oluşturulan küf metaboliti. Ayrıntılı bilgi için tıklayın

Penisilin

Penicillium notatum adlı küf tarafından üretilen ve bakteri hücre duvarının sentezini engelleyen bir antibiyotik.

Petri Kutusu

İçerisinde besiyeri olan, bakteri, fungus gibi canlıları üretmekte kullanılan düz, yuvarlak, kapaklı cam ya da plastik kap.

Petroff - Hauser Lamı

Bakterilerin mikroskobik sayımında kullanılan özel bir lam. Ayrıntılı bilgi için tıklayın.

Pigment

Renk maddesi.

Pikornavirüslar

İnsanlarda soğuk algınlığı ve hepatit A gibi hastalıklara neden olan, 28-30 nm çapında, tek iplikli RNA içeren, küçük, kılıfsız, ikozahedral kapsidli, bir virüs familyası.

Pilus Bakterinin zemine veya besin maddesine yapışmasını sağlayan ya da konjugasyon esnasında DNA aktarımını sağlayan iplik şeklinde uzantıları.
Pinositoz Sıvının, sıvı yutucu hücre (Pinosit) tarafından kendi içine alınması. Endositozla küçük ya da sıvı partiküllerin hücre içine alınması olayı.
Piyojen İltihaplı enfeksiyon yapan. 

Plak

Birkaç virüs üreme devresi sonunda bitişik hücrelerin ölmesi veya erimesiyle hücre tabakasında meydana gelen yuvarlak ve açık renkli bölgeler.

Plak Oluşturan Birim

Bir materyalde katı besiyeri kullanılarak faj (bakteriyofaj ; virüs) sayımı yapılırken kullanılan deyim. Böylece sayımı yapılan materyalde sayım yapılan ortamda toplam faj sayısı değil, bunlar arasında sadece gelişerek plak oluşturanların sayıldığı belirtilmiş olur. Kısaca pob/ml ya da pob/g  olarak gösterilir. Türkçe kaynaklarda bu deyimin İngilizce'si olan Plague  Forming Unit 'in kısaltması olan pfu 'ya da rastlanmaktadır.

Pleomorfik Farklı morfolojik şekillerde olabilen.
Pleomorfizm Yaşam döngülerinde en az iki ya da daha fazla form gösteren mikroorganizmalar. Bir dermatofitin konidi oluşturmasının durmasını tanımlamak için de kullanılır.
Pneuomokok Üst yolunum yollarında hastalık yapan bir bakteri. Ayrıntılı bilgi için tıklayın.
Pnömokok Lanset veya mum alevi şeklinde diplokok.İnsanda ve diğer memelilerde zatürre hastalığına yol açan bakteri.
Polar Flagella  Hücrenin bir ucundan çıkan tek ya da demet halinde flagella.

Polihedral Virüsler

Kapsitleri düzenli 12 köşeli, 20 üçgen düzlemli, ikozahedral şeklinde, bakterilerde, çoğu bitki ve hayvanlarda görülen virüsler; adenovirüs, poliovirüs gibi. Polihedral virüsler.

Popülasyon Kantitatif karakterler gibi bazı değişkenlerin ölçülmesi için örneklerin alındığı çok sayıda bireylerden oluşan grup. Belirli bir bölgede yaşayan bir türün bireyleri.

Poxviridae

Bazı hastalıklara neden olan, oldukça büyük, 200-300 nm çapında kompleks, tuğla şeklinde, çift iplikli DNA içeren kılıflı bir virüs familyası.

Prevalans Toplumda aynı süre içinde belli bir hastalığa tutulanların sayısı.

Profaj (1)

DNA'sı konakçı bakterinin DNA'sıyla kaynaşıp kopyalanan enfeksiyon yapmayan,kararlı provirüs formu.

Profaj (2) Bazı durumlarda konakçı DNA'sıyla kaynaşmayan faj DNA'sı
Prokaryot Bakteri ve virüslerde olduğu gibi gerçek bir çekirdeğe sahip olmayan organizmalar.

Proteaz

Protein parçalayan enzim

Protein Miktarı Tayini ile Sayım

Standarda dayalı indirek bir sayım yöntemi. Ayrıntılı bilgi için tıklayın.

Proteolitik

Proteinleri parçalama yeteneğinde olan. Proteaz enzimi içeren mikroorganizma.

Protist Protista üyesi mikroorganizma.
Protista Tüm mikroorganizmaları içine alan alem. Daha sonar prokaryot ve ökaryot olanlar farklı alemlere ayrılmıştır.
Protoplast Hücre duvarı tümüyle uzaklaştırılmış bakteri hücresi.
Protozoa Tek hücreli, heterojenik bir mikroorganizma grubudur. Bazıları hayvan, bazıları da bitki hücresine benzerlik gösterirler. 

Provirüs

Konak hücre kromozomuna entegre olabilen virüs DNA'sı. Dölden döle bulaşıcı virüs meydana getirmeden taşınır.

PSI Pound square inch. pound/ inch kare olarak basıncı gösterir. Standart otoklavlamada kullanılan sıcaklık değeri 121 C 'da basınç 15 psi 'dir.

Psikrofil

Serin (15 C altında) sıcaklıkları seven ve bu sıcaklıklarda optimum gelişen. Bazı mikrokoklar tipik psikrofil karakterli bakterilerdir. Psikrofil mikroorganizmalar ile ilgili çalışmalarda inkübasyon sıcaklığı genel olarak  +7 C 'dır. Ayrıca bakınız ; mezofil, termofil, ekstrem termofil, termolabil, termostabil, psikrotrof, termodurik.

Psikrotrof

Aslen mezofil karakterli olduğu halde psikrofil sınırlarında da gelişebilen, soğuğa dayanıklı, psikrotolerant. Yersinia enterocolitica ve Listeria monocytogenes tipik psikrotrof bakterilerdir. Ayrıca bakınız ; psikrofil, mezofil, termofil, ekstrem termofil, termolabil, termostabil, termodurik

Psöydopodya Amipsi hareketi sağlamak üzere hücrede oluşturulan geçici çıkıntı, yalancı ayak.