Mantar
infeksiyonlarının çıkış, yayılış ve bunları etkileyen faktörlerinin
saptanması, özellikle, bulaşma ve yayılma yönünden, kısa bir süre içinde
önlemlerin alınması bakımlarından değer taşımaktadır. Hastalığın kaynağını
bulmak, etkeni izole ve identifiye etmek sağaltıma erken başlamak ve infeksiyonu,
etrafa yayılmadan söndürmek yönünden çok büyük yararlar da sağlar.
Mantar hastalıkları,
insanlar ve hayvanlar arasında, yeryüzünde çok yaygın olarak bulunurlar. Ancak,
mantar infeksiyonlarının sporadik karakterde ve belli yörelerde lokalize olmaları ve
yavaş gelişmeleri gibi nedenler, bunların epidemik hale gelmesini engellemektedir.
Buna, mantarların bulaşma tarzlarının da katkısı fazladır. Ayrıca, sistemik
infeksiyonlara neden olan mantarlardan bazıları bir şahıstan diğerine bulaşma yeteneğine sahip değildir. Bu durum da,
yayılma ve bulaşmada yer alan önemli faktörü ortadan kaldırmakta, ve bulaşma
zincirini kırmaktadır.
Mantarların
bazıları, hastalık oluşturmayan bir karaktere sahiptirler. Bunlar doğada toprakta
insan ve hayvanların solunum ve sindirim sistemlerinde, deri ve mukozalarında, gübreler
de (memeliler kanatlı ve yarasa), barınaklarında çürümüş yapraklar, odunlar, ot,
saman, yem, gıdalarda ayrıca mantar sporları havada oldukça fazla bulunurlar. Bu
nedenle toprak, mantarlar için çok iyi bir rezervuar alıştırmakta ve kuşağındaki
insan ve hayvanlara, özellikle, solunum sisteminden bulaşmaktadırlar.
Mantar sporları,
laboratuvarlara, toprak, toz ve gönderilen muayene materyalleri ile taşınır.
Mantarların çoğu,
uygun koşullar oluştuğunda insan ve hayvanlara bulaştığından ve hastalık
yaptığından bir kontaminant özelliği taşımaktadır.
Mantarlar, insan ve
hayvanlarda başlıca iki kategoriye ayrılmaktadır. Bunlardan birincisi, mantarların
bizzat kendilerinin vücutta üreyerek infeksiyon (mikozes)
oluşturmaları ve diğeri de, üzerinde üredikleri maddelerde (substratlarda)
sentezledikleri toksinlerin (mikotoksinler) sindirim sisteminden alınması sonu gelişen mitotoksikozislerdir.
Mikotik infeksiyonlar
yerleştikleri yere göre 3 gruba ayrılırlar. Bunlarda, Kutan mikozesler, subkutan mikozesler ve sistemik mikozesler olarak adlandırılırlar.