Virulensin Değişmesi

Mikroorganizmaların virulensinde bazen azalma veya bazen de artmalar meydana gelebilir. Mikropların virulensi pasajlarla veya duyarlı olan konakçıdan diğer bir az hassas olan konakçıya adaptasyonu neticesinde zayıflar ve ilk konakçısı için olan virulensinde azalma olur ve yeni konakçı için virulens kazanır (attenüasyon). Attenüasyon muhtelif şekillerde elde edilir.

1- Mikroorganizmaları alışamadıkları (uygun olmayan) yüksek ısıda üretmekle, Örn, B. anthracis, 42°C ‘de üretilirse, patojenitesinde azalmalar meydana gelir.

2- Mikroorganizmaları alışmadığı ortamlarda, veya içinde asit, alkali, boya ve diğer kimyasal maddelerin bulunduğu besi yerlerinde üretmekle.

3- Laboratuvarlarda uzun zaman pasajlarla. Sığır tüberküloz mikropları, safralı patatesli besi yerinde 13 sene müddetle yapılan pasajlarla zayıflatılmış ve BCG haline getirilmiştir.

4- S (Smooth) -formdaki mikroorganizmalar, R (Rough)- formuna geçince virulensi azalır. Bunlar duyarlı hayvanlarda pasaj yapılırsa tekrar S-formlu hale dönerler.

5- Mikroorganizmaları, kendi konakçısından daha dirençli türlere geçirmek suretiyle yeni konakçısı için virulensli mikroplar elde edilebilir.

6- Doku kültürlerinde devamlı pasajlarla viruslar attenüe edilebilirler.

7- Mikroorganizmalar mucin ile birlikte verilirse virulensinde artma meydana gelir. S. typhi ve Neisseria meningitidis, mucinle birlikte verilirse virulensi artar. Aynı şekilde, laktik asit şırıngası, fagositoza mani olduğu için, mikropların üremesini kolaylaştırır ve infeksiyona yardımcı olur.  

8- Bakteriyofaj aktiviteleri yardımı ile patojenik veya toksijenik suşlar elde edilebilir. Örn, C. diphtheriae ‘de bulunan profaj (beta fajı) bu mikroorganizmayı toksijenik hale getirir.

9- Biyoteknolojik yöntemlerle mutasyon oluşturarak mutant suşlar elde edilebilir ve bunlar aşı suşu olarak kullanılabilirler.

10- Attenüasyonların oluşmasında gen ve organizasyonlarının önemi rolleri vardır.