01. Genel Bilgiler

Erysipelothrix'ler insan ve hayvanlarda çok çeşitli infeksiyonlar meydana getirebilir. Hastalık etkeni ve hayvanlarda yaptıkları başlıca hastalıklar aşağıdaki gibidir.

Erysipelothrix insidosa (E. rhusiopathiae)

Domuzlarda: Domuz kızılı veya domuz erisipeli

Koyunlarda: Poliartritis (suppuratif karakterde olmayan) ve laminitis(koyun erisipeli)

Sığırlarda: Artritis (sığır erisipeli)

Kanatlılarda: Kanatlı erisipeli

İnsanlarda: Erisipeloid

Erysipelothrix ile klinik mikrobiyoloji bilgileri için burayı tıklayın.

02. Etiyoloji

E. insidiosa, Gram pozitif, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz, çomak şekilli bir mikroorganizmadır. S-tipli kültürlerde etken düz veya kıvrık, tek tek, kümeler veya kısa zincirler halinde görülür. R-tipli kültürlerde ise uzun flamentlere rastlanır. Katı besi yerlerinde 24-48 saat içinde küçük (0.5-1.0 mm çapında) yuvarlak, konveks, parlak ve kenarları düzgün koloniler meydana getirir (S-tipli). Etken kanlı agarda dar bir beta-hemoliz alanı oluşturur. E. rhusiopathiae aerobik olmasına karşın ilk izolasyonlarında mikroaerofilik koşullara (%5-10 CO2) ihtiyaç duyar. Besi yerlerine glukoz, kan, serum, oleik asit ve riboflavin katılması üremeyi arttırır. Üreme sıcaklık limitleri 16-41 ^oC arasındadır. Optimal sıcaklık 35-37 ^oC dir. İçme sularında 4-5 gün, kokuşmuş hayvan kadavralarında aylarca (6-7 ay) canlı kalabilir.Oda sıcaklığında kurumaya aylarca dayanabilir. Formalin (2/100), kresol bileşikleri (3.5/100) ve fenol (57100) mikroorganizmayı 5-10 dakikada öldürür. Alkol ve hidrojen peroksite dirençli, buna karşın hipokloritlere duyarlıdır. Streptomisin ve geniş spektrumlu antibiyotiklere duyarlı, polimiksin-B ve neomisin’e dirençlidir.

03. Epidemiyoloji

Hastalık hayvanlar arasında hasta hayvanların dışkı ve sekretleri ya da bunlarla bulaşık su ve diğer gıda maddeleri ile bulaşır. Sindirim kanalı başlıca bulaşma yoludur. Koyunlarda kastrasyon, kuyruk kesme gibi işlemlerde meydana gelen yaralardan, kuzularda da göbek kordonu vasıtası ile bulaşmalar olur. Etken özellikle alkali topraklarda bulunur. Koyunlarda ayak banyoları sırasında yetersiz dezenfektan bulunması da bulaşma nedenidir. Kanatlılarda gıda olarak verilen etken ile bulaşık balıklardan elde edilen balık unları hastalığa yol açabilir.

04. Hastalık Belirtileri

İnfeksiyon domuzlarda akut septisemik, ürtiker (deri) ve kronik form şeklinde görülür. Kuzularda poliartritislere, koyunlarda laminitis’e neden olur. Kanatlı hayvanlarda ve özellikle hindilerde akut ve subakut seyreden ishalle karakterize öldürücü bir hastalığa da neden olur.

05. Laboratuvar Tanısı

Canlı ve ölü hayvanlardan alınan çeşitli patolojik materyaller, kan ve eklem sıvısı laboratuvara muayene materyali olarak gönderilir.

05.01. Bakteriyoskopi

Laboratuvara gönderilen marazi maddelerden hazırlanan preparatlar Gram yöntemiyle boyanır ve Gram pozitif çomakçıklar görülmeye çalışılır. Ayrıca, infekte hayvanlardan alınan kandan hazırlanan frotiler Giemsa yöntemiyle boyanır ve lökositler içinde mikroorganizmalar aranır.

05.02. Kültür

a) Katı besi yeri: Sodyum azidli (1/2000) serumlu triptoz agara veya kanlı agara.

b) Koloni morfolojisi: E. rhusiopathiae, yukarıda bildirilen besi yerlerinde 0.5-1.0 mm çapında küçük ve dar hemolitik koloniler meydana getirir.

c) Spesifik besi yeri: Yukarıda bildirilmiştir.

d) Buyyon kültürü: Sıvı besi yerlerinde hafif ve homojen bir üreme gösterir ve dipte az bir tortu oluşturur. R-formları sıvı ortamlarda granüllü ve flamentöz özellikte ürerler.

e) identifikasyon şeması

E. rhusiopathiae glukoz (+), galaktoz (+), fruktoz (+), laktoz (+), ramnoz (-), ksiloz (d), mannitol (-), sakkaroz (-), indol (-), salisin (-), trehaloz (-), eskülin (-), üre (-), H2S (+), VP (-), MR (-), Litmuslu süt (-), nitrat (-), katalaz (-) ve hareket (-) sonuçlar ile identifiye edilir.

E. insidiosa ’nın bazı özellikleri

05.03. Hayvan Deneyi

Farelerde intraperitoneal enjeksiyon yapılabilir.

05.04. Serolojik Testler

İnfekte hayvanların kan serumlarında aglutinasyon ve komplement fikzasyon testleri ile spesifik antikorlar aranabilir.

05.05. Bakteriyofaj Duyarlılık Testi

Rhusiopatin-L kullanılır.

05.06. Allerjik Testler

Kullanılmamaktadır.

06. Tedavi

Antibiyotiklerle tedavisi mümkündür. Penisilin ve geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılabilir.

07. Korunma

Aşısı yoktur. Hazırlayıcı faktörlere dikkat edilir.Kontamine balık unu gibi gıdalardan kaçınılmalı, ayak banyolarında dezenfektan oranı iyi ayarlanmalı, kırkım, kastrasyon gibi işlemler itinalı yapılmalıdır.

08. Kullanılan Besiyerleri

08.01. Kanlı Agar (Merck 1.10886)

Bu besiyeri ile ilgili ayrıntılı bilgi için burayı tıklayın.